Drone: Yaban hayatı için yeni bir tehdit mi?

Duygu Kıt/Dersim

Dronlar uzun yıllardır askeri uygulamalar için kullanılmakta, ancak son yıllarda daha uygun fiyatlı tasarımlar, dronları ticari ve eğlence amaçlı kullanımları için daha popüler hale getirmiştir. Tarza bağlı olarak, insansız hava araçları gözetim, denetim, fotoğraf, video ve diğer uygulamalar için kullanılabiliyor. Daha fazla teknoloji yaban hayatı ile kesişirken bu kesişmede hem büyük zarar hem de büyük yarar potansiyelinin bulunduğu açık. Dronların yaban hayatı üzerinde sahip olabileceği olumsuz ve olumlu etkileri anlayarak, bu yenilikçi teknolojinin mümkün olan en iyi şekilde kullanılmasını nasıl sağlayabiliriz? Konunun uzmanlarıyla tedbirler ve olumsuzluklar üzerine görüştük.

Ahmet Emre Kütükçü: Dronun yaban hayatına etkileri üzerine bilimsel çalışmalar artırılmalı

Yaban hayatı uzmanı ve veteriner hekim Ahmet Emre Kütükçü drone kullanımının yakın zamanda başlayan bir faaliyet olduğu için yaban hayatına olumsuz etkilerine yönelik bilimsel anlamda pek bir çalışma olmadığını söylüyor ve şunların altını çiziyor. “Çekilen ve yüklenen bazı videolarda gördüğümüz olumsuzluklar var. Dronun rahatsız edici etkisi türden türe göre değişir. Kimisi çok tepki verir kimisi hiç tepki vermez. Şu gerçek ki özellikle yaban keçisi gibi türler yavrulama dönemlerinde yavrusunu ya da sürüsüyle bir anda paniğe kapılıp girmeyecekleri bir alana girip yavru sürüden kopabilir. Yine ayı için de geçerli bu. Annesiyle yavru dronun neden olduğu panikle annesinden ayrılabilir. Dediğim gibi bunu hayvanlar nasıl algılıyor hayvanlar için ne kadar olumsuz bir tarafı var bunun için daha çok bilimsel çalışmaya ihtiyaç var ama görünen o ki ısrarcı takiplerde bazı türler için rahatsız edici etkisi var.”

Kütükçü drone kullanımının birçok doğa koruma faaliyetinde olumlu şekilde kullanıldığını da vurguluyor. “Özellikle bir türün popülasyonu, ilgili alandaki varlığını tespit etmede özellikle alanın karadan ulaşımı zorsa yani hayvanların takibi için zor bir alansa o aşamada drondan faydalanılıyor. Hayvanın oradaki popülasyon durumunu tespit etmek için önemli veriler alınabiliyor dronla. Ya da olumsuz insan faaliyetlerini gözlemlemek için, kaçak avcılıkla mücadele için çok işe yarıyor. Almanya’da tarım alanlarında karacalar, geyikler yavrularını bıraktıkları için kesim sırasında oradaki yaban hayvanlarının tespiti için olumlu kullanıldığı birçok koruma faaliyeti var.” diyen Kütükçü sadece görsel elde etmek için yapılan, herhangi bir koruma faaliyeti içermeyen dron uçurmalarında dronun hayvanların çok yakına indirilmesi önemli bir stres kaynağıdır diyor.