Dersim’de arıcılar kaygılı: Bal yok masraf çok

Duygu KIT/DERSİM

Dersim’in coğrafik yapısı ve iklimi arıcılık için çok müsait ancak iklim şartlarından dolayı yıllık rekolte değişiyor. Geçtiğimiz yıl bal rekoltesi(bir yılda elde edilen ürün toplamı) çok iyiyken bu yıl oranın düşük olacağı söyleniyor. Çünkü bu sene bahar yağmurları çoğu bölgede temmuz başına kadar sürdü. Bazı bölgelerden aldığımız haberlere göre arının kışlık yiyeceğini dahi toplayamadığı söyleniyor. Arıcılığın bitkisel çeşitlilik ve devamlılığa etkisi çok yüksek. Peki bu kadar değerli bir canlıya gerekli önem veriliyor mu? Dersim’de Pülümür, Ovacık ve merkezde üretim yapan arıcılar ve Arıcılar Birliği Başkanı ile görüşerek üretim yaparken karşılaştıkları sıkıntılar, satış süreci ve talepleri üzerine konuştuk.

Yeter Karataş: “Bu sene bal rekoltesi çok düşük”

Dersim merkeze bağlı Geyiksuyu köyünde beş yıldır arıcılık yapan Yeter Karataş ilkbaharda doğanın çok güçlü olduğunu, bol polen geldiğini ve arıya mum yetiştiremediğini aktarıyor. “Ama sonrasında arımızı yüksek yerlere götürdüğümüzde yaz ortasında yağmurun çok sık yağması, rüzgarın esmesi ve toz bulutları sayesinde bütün polenleri silip süpürdü. Ondan sonra da arı doğada bir şey bulamadı, olan balı tüketmeye başladı ve yavrulu olan katlarda tüm bal tükenmiş oldu.” Bu sene çok fazla bal olmayacağına vurgu yapan Karataş, bir diğer önemli sorunun ise arıcıların bal pazarını bulamaması olarak ekliyor. Karataş, “Örneğin 1 kg balı 500 TL’den satmamız gerekiyor ki masraflarımızı karşılayabilelim. Sonbahar dönemi arımızı kışa iyi hazırlamak için de iyi beslemek gerekiyor aslında. Bu sene çok fazla bal da olmayacak zaten. Kilosunu 500’den vermemiz gerekiyor ki zararımızı kurtarabilelim ve arıcılık faaliyetine devam edebilelim.”

Pelgüzar Gül: “Arılar zayıf verim oldukça düşük”

Ovacık ilçesinde dört yıldır arıcılık yapan Pelgüzar Gül de yoğun yağışların arıcılık faaliyetini oldukça olumsuz etkilediğini vurguluyor. “Bu yüzden arıcılık sıkıntılı bir dönemde” diyen Gül, “Arılar bu sene çok zayıf verim de yok. Bunu yanı sıra zamlar ve fiyat artışları sonrası istediğimiz taleplerde bir fiyat koyduğumuz zaman sıkıntı yaşıyoruz çünkü insanların alım gücü de kalmadı. Fakat biz de yoğun masraf ediyoruz. Arıcılığın maliyeti yüksek çünkü göçebe olarak yaşıyoruz. Bu sene nasıl bir piyasa oluşur biz de bilemiyoruz, çünkü ülke zor koşulda ve biz de mağduruz.”

Baskın Güngören: “Arıcılık giderleri çok yüksek bal fiyatı düşük”

Arıcıların ekonomi ve arı malzemesi konusunda daha çok desteklenmesi gerektiğini söyleyen Baskın Güngören ise yaklaşık yedi yıldır Ovacık’ta arıcılık yapıyor. Görüştüğümüz diğer arıcılar gibi yağışların verimi olumsuz etkilediğine ve pazar sorunu yaşadıklarının altını çizen Güngören, “Yağmur ve soğuk hava sebebiyle arı bal topladığı kekik, geven ve buna benzer bitkilerden faydalanamadı, bundan ötürü de verim çok düşük. Arı mevsimi geriden takip etti ve bal dönemini kaçırdı zaten giderler çok yüksek bu yüzden bizi zor bir dönem bekliyor.” diyor.

Kazım Doğan: “Yerel arı ırklarıyla çalışmak verimi her koşulda artıracaktır”

Tunceli Arıcılar Birliği Başkanı Kazım Doğan da bu seneki arıcılık sezonu başlangıcının iyi olduğunu vurguluyor. Yoğun yağış sebebiyle bitkilerin nektar sağlamadığını aktaran Doğan yoğun yağışların zararını şöyle anlatıyor: “Sürekli yağmurlar arının çalışmasını engelledi, arının uçmasına ve bitkinin nektar salgılamasına izin vermedi. Yani arıcının arıyı geliştireceği zamanda arı sürekli yağmurlarla baş başa kaldı.” Geçen yıl hem ülke genelinde hem de Dersim’de bal rekoltesinin çok iyi olduğunu söyleyen Doğan, “Geçen sene Dersim olarak bal rekoltesinde son on yılın en iyi balını almıştık. Bu yıl beklediğimiz olmadı. Hatta birçok arı hala açlıkla karşı karşıya. Kovan başı 10 kg’yi bulabilirsek çok iyi.” diyor. Yaşanacak benzer sorunlara karşı arıcıların neler yapması gerektiği sorumuzu ise “Arıcıların yerel arı ırklarıyla çalışmaları verimin de müthiş vaziyette artmasına sebep oluyor. Daha çok arıcılar alışkanlıkları gereği piyasadan ana arı temin ediyorlar. Ve bu ana arıların yetiştiği koşullar kesinlikle bilinmiyor. Hibrit arılar yetişiyor. Bunun yerine yerel arı ırklarının geliştirilmesi, Türkiye’de ıslah merkezlerinden temin edilen arılarla çalışılması birçok şeyi değiştirecek. Hem kovandaki verimi artıracak hem arının daha dirençli olmasını sağlayacaktır.” şeklinde yanıtlıyor.