Kasım Süleymani’nin öldürülmesi Federal Kürdistanı etkiler mi?
Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) Başkanlık Genel Konseyi üyesi Şalaw Ali Askeri, İran Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani’nin öldürülmesi olayının KYB’yi etkileyeceğini söyledi.
Kasım Süleymani’nin Kürt liderlerle özellikle KYB ile güçlü bağları olduğu biliniyordu. KYB’nin eski Genel Sekreteri ve eski Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani ile güçlü bir ilişkisi vardı. Süleymani, 12 Kasım 2017’de vefat eden Talabani’nin Süleymaniye’nin Dabaşan bölgesinde bulunan mezarını ziyaret etmişti.
Mezarının başında bulunan hatıra defterine not bırakan Süleymani, Talabani için şu ifadeleri kullanmıştı:
“Mam Celal renkli güllerden oluşan bir bahçe gibiydi, fikir ve düşünceleriyle sorunları çözerdi. En önemli özellikleri edebi ve ahlakıydı. Bu özellikleri Mam Celal’in karakterini anahtarı haline gelmişti. Bu özellikleri sayesinde Irak’ı ve halkını birçok krizden kurtardı.”
Siyasi gözlemcilere göre Süleymani’nin öldürülmesinin hem Kürdistan Bölgesi hem de bölge üzerinde etki yaratacak.
Gazeteci yazar Arif Kurbani, geçtiğimiz hafta Rûdaw’a yazdığı köşe yazısında, “Eğer Kasım Süleymani, KYB’nin kongresinden önce ölmüş olsaydı şuan KYB içindeki denklemler farklı olurdu. KYB’ye başkanlık edecek ismi seçme konusunda sonuç bu kez İran’ın aleyhine sonuçlanabilirdi” dedi.
KYB’li üst düzey bir yetkili de Süleymani’nin partisi üzerinde etkisi olduğunu doğrulayarak öldürülmesiyle KYB’nin bu etkiden payına düşeni alacağını söyledi.
Rûdaw’a konuşan KYB Başkanlık Genel Konseyi üyesi Şalaw Ali Askeri ise, “Kasım Süleymani’nin öldürülmesi bütün Ortadoğu’yu etkiledi ve durum savaşın eşiğine geldi. Muhakkak KYB üzerinden de etkisi olacaktır” değerlendirmesinde bulundu.
KYB’nin tek karar mercii dönemine geçeceğini ifade eden Askeri, “Eskisi gibi olmayacak, daha önce kiminle konuşacağımızı bilmiyorduk” diye konuştu.
KYB’nin adı anıldığında akla Kasım Süleymani geliyor. Özellikle 16 Ekim olayları sırasında Peşmerge Güçleri Kerkük ve Tuzhurmatu’da Heşdi Şabi ve Irak Ordusu karşısında cepheyi bıraktı.
Süleymani’nin isminin KYB ile anılmasını şaşkınlıkla karşıladığını belirten Askeri, “Kasım Süleymani her seferinde Süleymaniye’yi ziyaret ettiğinde oradan da Erbil’e gidiyordu” dedi.
İran’ın Ortadoğu’daki politikasını birebir uygulayan Süleymani Lübnan, Irak, Suriye ve Yemen gibi ülkelerdeki başkanları belirleme konusunda son sözü söyleyecek konumdaydı. Öte yandan söz konusu ülkelerde milis güçlerin kurulmasında da büyük rolü vardı.
Kasım Süleymani’nin Ortadoğu’daki etkisine ilişkin konuşan Askeri şunları söyledi:
“Cumhurbaşkanı, Başbakan, Bakanlar, Parlamento Başkanı ve hatta parlamentodaki fraksiyonları dahi o belirliyordu. Size bir bilgi vereyim; eğer İran karşı çıksaydı Dr. Berhem Salih Cumhurbaşkanı olmazdı. Bu durum Irak Parlamento Başkanı Muhammed Helbusi içinde geçerli. Kısaca Kasım Süleymani Irak’ın tamamında hakimiyet sahibiydi.”
Geçtiğimiz hafta Irak’tan yabancı güçleri çıkarmak için parlamentoya bir yasa tasarısı sunuldu. Sünni gruplarla Kürdistani partilerin katılmadığı oturumda tasarı Şiilerin oy çokluğuyla kabul edildi. Kürtler oturuma katılmama kararıyla İran’a “ABD ile olan çekişmelerinizde taraf değiliz” mesajını verdi.
KYB Başkanlık Konseyi üyesi Harem Kamal Ağa, Kürtlerin oturuma katılmama kararına ilişkin yaptığı açıklamada, “Parlamentodaki oturumun başlamasından önce Kürt partilerin toplanıp bir karar alması bekleniyordu. Ancak acil bir toplantı yapıldı ve Kürtlerin ABD ile İran arasında yaşanan çekişmelerde taraf olmamaya karar verdiklerini öğrendik. Bu konuda taraflar arasında oturuma katılmamak için karar birliği vardı” dedi.
Kürdistani partilerin oturuma katılmama yönünde verdikleri kararın hakimane olduğunu belirten Askeri, “Kürdistan liderleri doğru bir karar verdi, birine karşı diğerinin yanında yer almadı. Bu karar siyasi partiler arasındaki işbirliği sonucu verildi, ABD’den korktukları için verildiğini düşünmüyorum” diye konuştu.
Şiilere yakınlığıyla bilinen KYB Başkanlık Genel Konseyi üyesi Ala Talabani de yabancı güçleri ülkeden çıkarmak için parlamentoda yapılan oturuma katılan tek KYB’li oldu.
Ala Talabani’nin oturuma katılmasına ilişkin açıklama yapan KYB Başkanlık Genel Konseyi üyesi Pola Sirwan Talabani, “O farklı bir fraksiyonun üyesi olarak oturuma katıldı. Bu kararın şahsi olduğunu düşünüyorum” dedi.
Irak Parlamentosu’nun, yabancı güçlerin ülkeden çıkarılmasına ilişkin kararı onaylanmasına rağmen ABD’li yetkililer Irak’tan çıkmalarının kolay olmayacağını söylemişti. İranlı yetkililer ise sürecin hızlandırılması için Iraklı yetkililere baskı kurmaya devam ediyor.