8 şehirde anadil araştırması: Kürtlerin 4’te 3’ü ‘Kürtçe resmi dil olsun’ diyor

Merkezi Diyarbakır’da bulunan Rawest Araştırma Merkezi’nin Diyarbakır, Mardin, Şanlıurfa, Van, Ağrı, Bingöl, Şırnak ve Dersim’in merkez ilçeleri dahil toplam 25 ilçede, “Ebeveyn ve çocuklar arasında ana dilin durumu” konulu saha araştırması sonuçlandı. Araştırma için, 3-13 yaş arasında çocuğu olan bin 537 ebeveynle görüşüldü. Çalışmadaki sonuçlar şöyle sıralandı:

– Eylül – Ekim 2019’da yapılan araştırmaya göre ebeveynlerin büyük oranı Kürtçe biliyorken, Kürtçeyi hiç bilmeyenlerin oranı yüzde 6.

– Ebeveynlerin büyük çoğunluğu çocuklarının Kürtçe öğrenmesini istiyor. Her 4 kişiden 1’i çocuğunun Kürtçe öğrenmesi için herhangi bir çaba sarf etmediğini söyledi.

– Ebeveynlerin büyük çoğunluğu çocuklarını Kürtçenin (de) eğitim sürecinde yer aldığı bir okula göndermek istiyor. Yine yaklaşık 4’te 3’ü Kürtçenin Türkçe ile birlikte resmi dil olarak kabul edilmesini talep ediyor.

– Ebeveynler Kürtçe’yi kendilerinin de aktif olmasını gerektiren kitap okuma gibi alanlarda çok az kullanırken müzik dinleme, video izleme gibi tek yönlü iletişimde daha yoğun kullanıyor.

– Araştırmaya katılan ebeveynler ile çocukları karşılaştırıldığında Kürtçe kullanımı 3’te 1 oranında azalmış, Türkçe kullanımı aynı oranda artmıştır. İki dilin birlikte kullanıldığı durumda süreç Türkçenin artışı ve Kürtçenin azalışı şeklinde ilerlemektedir.

– Ebeveynlerin kendi aileleri ile iletişimde anadili kullanmaları ile çocuklarının anadili kullanmaları arasında önemli bir düşüş görülüyor. Ebeveynlerin anne-baba ile sadece Kürtçe konuşma oranı yüzde 48 iken bu oran çocuklarında yüzde 13.

– Ebeveynlerin bu konuda en çok yakındıkları konu, çocuğun çevresindeki uyaranların kahir ekseriyetinin Türkçe olması ve kendi şahsi çabalarıyla bu durumun üstesinden gelememeleri.

– Sonuç olarak, kullanımı kuşaklar arasında ciddi oranda azalan Kürtçenin eğitim ve bürokraside yer alması talebi de büyük bir oran tarafından sahiplenilmektedir.