6 olası senaryo: Putin’in Ukrayna’daki savaşı nasıl bitecek?
Rusya’nın Ukrayna’ya karşı yürüttüğü işgal girişiminin başlamasından bu yana dünya nefesini tutuyor.
Çatışmanın her iki tarafındaki insani, güvenlik ve ekonomik sonuçlara ek olarak, yolunu kaybeden tek bir füze veya sonuçları hesaplanmadan alınan bir karar, parçaları her yere saçılan bir üçüncü dünya savaşının fitilini ateşleyebilir.
Akan kanın bir an önce son bulması ümidiyle çeşitli tarafların çabaları sürüyor. Ancak henüz kimse bu savaşın nasıl sona ereceğini bilmiyor ve ortalıkta dolaşan senaryoların çoğu hala ‘kötüden daha kötüye’ doğru değişiyor.
Yazar Andreas Kluth, Bloomberg için kaleme aldığı makalesinde söz konusu senaryoları şu şekilde derledi;
1-Ukraynalılar kazanıyor
Rus kuvvetlerini gerçekten püskürten kahramanca bir Ukrayna savunması askeri açıdan pek olası değil, ancak elbette dünyanın çoğu bunu tercih eder.
Yaralı ve muzaffer bir Ukrayna, yeni tutarlı ve kararlı bir Avrupa Birliği (AB) ile bütünleşebilir ve demokratik Batı ile entegrasyonu hızlandırabilir. NATO’nun yeni bir itici gücü olabilir.
Bu durumda Çin, Tayvan’a sorun çıkarmadan önce iki kez düşünecektir. Ancak böyle bir senaryo Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’i köşeye sıkıştırır.
Putin, saldırgan bir Batı’ya karşı Rusya’nın savunucusu ve her yerde etnik Ruslar ve kardeş Slavların kurtarıcısı olduğunu iddia ediyor. Tabii ki, Ukrayna’nın zaferi, tüm bu propagandayı savunulamaz hale getirecektir.
Siyasi olarak yenilgiyi kaldıramayacağını bilen Putin, bu senaryonun gerçekleşmesine izin vermeyecek. Geri çekilmek yerine, diğer üç yoldan birini izleyecek.
2-Dışlanan imparatorluk
Putin, taarruzu önemli ölçüde artırabilir, ancak bunu konvansiyonel silahların sürekli kullanımıyla yapabilir. Esasen bu, teslim olana ve boyun eğene kadar Ukrayna’yı vurmaya devam etmek anlamına geliyor. Bu senaryoda sivil ve askeri kayıplar korkunç olur, ancak Putin’in bunu umursaması beklenmiyor.
Ya bağımsız bir isme sahip kukla devlet ya da Büyük Rusya’nın bir alt bölümü olarak, sorunlu ve küskün bir Ukrayna’ya sahip olabilir.
Ukrayna’nın Zhytomyr bölgesinde konut binaları bombalandı (Reuters)
Putin, ülkede ve Ukrayna’da muhalefeti bastırmak için Rusya’yı bir polis devletine dönüştürmesini tamamlaması ve ifade özgürlüğünün son kalıntılarını ortadan kaldırması gerekecektir.
Ancak imparatorluğu her zaman uluslararası toplum tarafından dışlanacaktır.
3- Yeni Afganistan
Putin, daha az dramatik bir şekilde saldırıyı artırmayı seçebilir ve doğrudan yenilgiyi önlemek için Ukrayna’ya yeteri kadar Rus askeri gücü gönderebilir. Bu durumda ülke, 1979’dan sonra Sovyet lideri Leonid Brejnev için Afganistan neyse o hale gelebilir veya 2001’den sonra ABD ve müttefikleri için olduğu gibi bir bataklığa dönüşebilir.
Afganistan senaryosunda, insani kaybın boyutu korkunç olabilir. Her şeyden önce Ukraynalılar için, ama aynı zamanda Rus askerleri ve daha ağır baskı ve yaptırımlardan mustarip olacak sıradan Ruslar için de. Putin, Kremlin’deki yerinin güvende olduğunu düşündüğü sürece buna aldırmayacaktır.
4-Sınırlı nükleer saldırı
Bu senaryoda Putin, NATO ve AB’nin Ukrayna’yı silahlar ve diğer araçlarla destekleyerek kendisini köşeye sıkıştırdığını iddia ederek, sınırlı nükleer saldırı başlatabilir.
Putin, bu kez Batı’nın Ukrayna adına misilleme yapmayacağına güvenebilir. Çünkü böyle bir adım nükleer ateşin daha büyük stratejik silahlara sıçramasına ve karşılıklı büyük bir yıkıma yol açabilir.
Zaporijya Nükleer Santrali. Geçtiğimiz Cuma günü tesiste yangın çıktı (Reuters)
Bu senaryonun yaşanması halinde, 1945’te Japonya’nın yaptığı gibi Ukrayna’nın da teslim olmaktan başka seçeneği kalmayacaktır.
Askeri uzmanlar bu stratejiye ‘gerilimi azaltmak için tırmandırma’ diyor. Ama bu adımdan sonra dünya eskisi gibi olmaz. Ancak Putin, bu senaryonun kendisini utanç verici bir durumdan kurtaracağını düşünebilir.
5- Başka bir Rus Devrimi
Kluth’a göre, daha iyimser senaryolar da var. Putin’in propaganda ve dezenformasyon perdesine rağmen, çok sayıda Rus, onun haksız işgalinin koşullarını ve taşıdığı korkunç risklerin farkında.
Rus muhalif Aleksey Navalni Moskova’da (Reuters)
Rus halkı isyan edebilir. Böyle bir devrim, Aleksey Navalni gibi bir muhalefet liderinin etrafında toplanmış geniş tabanlı bir hareket biçimini alabilir ya da bir darbe veya seçkinler içinde bir ayaklanma olabilir.
Kluth, isyanla ilgili bu görüntülerin hiçbirinin şu anda mevcut olmadığının altını çizdi. Ruslar, komşu Belarusluların Ağustos 2020’den bu yana diktatörlerine kahramanca direndiklerini, ancak başarılı olamadıklarını fark etmiş olabilir.
Kluth, söz konusu yazısında, “Bununla birlikte, bir Rus devrimi açık ara en iyi sonuç olacaktır. Moskova’daki yeni rejim, saldırıdan tek başına Putin’i sorumlu tutabilir, ki bu doğru. O zaman rejim zayıf görünmeden Ukrayna savaşından çekilebilir ve uluslararası toplum Rusya’yı kollarını açarak karşılayabilir. Bu senaryoda, Rusya dahil dünya daha iyi bir yer olacaktır” ifadelerini kullandı.
6- Çin müdahalesi
Kluth, ikinci en iyi ve en mantıklı senaryonun Çin’i içerdiğini belirtti.
Devlet Başkanı Şi Cinping yönetimindeki Çin, kendisini Rusya’nın bir müttefiki olmasa da, en azından ABD liderliğindeki Batı karşısındaki direnişte bir ortak olarak görüyor.
Rusya azalan bir güç iken, Çin kendisini yükselen bir güç olarak görüyor. Cinping, Putin’in zaman zaman yararlı olabileceğine inanıyor, ancak onunla ilişkilerin de potansiyel bir yük olduğuna inanıyor.
Çin, başka bir ülkenin ulusal egemenliğini ihlal ettiği için Putin’in saldırısı konusunda derin bir çelişki içinde.
Çin Devlet Başkanı ve Rusya Devlet Başkanı Putin (Kremlin)
Pekin, nükleer silahların kullanımını ve bunun sonucunda ortaya çıkacak küresel kaosu kesinlikle tasvip etmeyecektir. Kluth, Çin’in Putin’in elini kolunu bağlamaya karar vermesi durumunda şüphesiz bundan fayda sağlayacağını düşünüyor. Pekin, Moskova’nın ihtiyaç duyduğu ekonomik ve diplomatik can damarlarını kesebilir. Aynı zamanda koridorların sonunda Putin’e gizli kapılar sunabilir.
Sonuçta, köşeye sıkışmış bir fareyle baş etmenin en iyi yolu, daha fazla zarar vermeden kaçmasına izin vermektir.